انواع سیستم های ارتینگ

سیستم ارتینگ چیست ؟

سیستم های توزیع برق با استفاده از کابل های زیر زمینی یا شبکه های هوایی نیروی برق را از نیروگاه های برق به سمت مصرف کنندگان هدایت می کنند. این سیستم ها برحسب تعداد سیم ها به تک فاز دو سیم، تک فاز سه سیم، سه فاز سه سیم، سه فاز چهار سیم و … تقسیم می شوند. در این مقاله قصد داریم انواع سیستم ارتینگ را بررسی کنیم. سیستم های توزیع برق برحسب چگونگی اتصال الکتریکی به زمین یا ارتینگ به ترتیب زیر تقسیم بندی می شوند:

الف- سیستم توزیع برق زمین شده

در این سیستم، یک نقطه سیستم توزیع، معمولاً نقطه خنثی سیستم مستقیماً یعنی بدون اینکه امپدانس قابل توجه ای در سر راه آن قرار داده شود، به زمین وصل می شود. اگر به جای نقطه خنثی سیستم، یک فاز به زمین وصل شود در صورت اتصالی یکی از فازها به زمین، ولتاژ سایر فازها نسبت به زمین برابر ولتاژ بین فازها خواهد بود.

ب- سیستم توزیع برق زمین نشده

در سیستم توزیع برق زمین نشده هیچ نقطه ای از سیستم زمین نشده یا نقطه ای از آن معمولاً نقطه خنثی، از طریق امپدانس محدود کننده جریان اتصالی زمین، به زمین وصل شده است. در سیستم زمین نشده، در صورت اتصالی یکی از فازها به زمین، ولتاژ سایر فازها نسبت به زمین، برابر ولتاژ بین فاز-فاز است.

انواع هادی ها در سیستم ارتینگ

هادی نول

هادی نول، هادی است که به نقطه خنثی (نول) سیستم متصل شده است این نقطه معمولاً نقطه ستارۀ سیم پیچ ترانسفورماتور یا ژنراتور است. هادی نول قادر است در انتقال توان الکتریکی مشارکت کند. در این صورت ولتاژی غیر از ولتاژ فاز به فاز نیز در سیستم به وجود خواهد آمد. در شرایط خاصی ممکن است هادی نول و ارت یکی شوند (سیستم TNC)

هادی PEN

هادی است که به طور همزمان وظیفۀ ارت حفاظتی و نول را انجام می دهد.

هادی ارت حفاظتی PE

هادی است که برای حفاظت در برابر شوک الکتریکی احتمالی، ناشی از قسمت های برقدار تعبیه می شود و ممکن است به یکی از نقاط زیر متصل باشد:

الکترود ارت
ترمینال اصلی اتصال زمین
بدنه های هادی قابل دسترس
نقطۀ ارت منبع و یا نول مصنوعی
بدنه های هادی که ممکن است به طور ناخواسته لمس شوند.

انواع سیستم ارتینگ

معمولاً برای نشان دادن چگونگی اتصال زمین سیستم توزیع برق یا سیستم ارتینگ و تأسیسات برق مصرف کننده از دو یا چند حرف لاتین استفاده می شود. حرف اول نشان دهنده چگونگی اتصال زمین سیستم توزیع نیروی برق و حرف دوم نشان دهنده چگونگی اتصال زمین تأسیسات برق مصرف کننده است. حروف دیگر نشان دهنده یکی بودن یا یکی نبودن سیم حفاظتی و سیم نول در سیستم های TN است. سیستم های معمول عبارتند از: TT، TN و IT

نقش هادی حفاظتی در سیستم ارتینگ

سیستم های TT , TN و IT هادی حفاظتی یا PE دارند. همه قسمت های فلزی در دسترس و قابل دسترسی تجهیزات برقی مصرف کننده که می توانند به هنگام ایجاد اتصالی برقدار شوند، در این سیستم ها به نحوی مطمئن به سیم حفاظتی متصل می شوند. در تجهیزات برقی مصرف کننده ترمینال ویژه ای برای اتصال سیم حفاظتی وجود دارد که با علامت مشخص می شود. برای جلوگیری از شل شدن سیم حفاظتی در ترمینال ویژه، باید همه پیش بینی های ضروری را در نظر داشت.

سطح مقطع سیم حفاظتی، برای سیم مسی تا ۱۶ میلیمتر مربع و برابر سطح مقطع سیم های فاز گرفته می شود. مانند سیم های فاز، حفاظت شده و با احتیاط و مراقبت قرار داده می شود. برای چند مدار جداگانه می توان از یک سیم حفاظتی استفاده کرد. در این صورت سطح مقطع سیم حفاظتی را برابر با بزرگترین سطح مقطع سیم فاز مدارها می گیرند.

محفظه تجهیزات برقی مصرف کننده برق یا قسمت هایی از ساختار فلزی آن ها را هم می توان به عنوان هادی حفاظتی به کار برد مشروط بر آنکه اتصال الکتریکی مطمئنی را تأمین کنند. استفاده از لوله های فلزی شبکه لوله کشی آب به علت استفاده از قطعات واسط عایقی در آن ها به عنوان هادی حفاظتی مطمئن و جایز نیست. همچنین استفاده از لوله های گاز و شوفاژ برای هادی حفاظتی مجاز نیست.

در سیم کشی ثابت و سیار، سیم سبز – زرد مخصوص سیم حفاظتی است. پس از پایان کار، ترمینال ها، اتصالات و سطح مقطع سیم حفاظتی باید کنترل شود. در هر ساختمان یک سیم پتانسیل ساز اصلی برای هم بندی هادی های زیر باید در نظر گرفته شود:

سیم حفاظتی (هادی حفاظتی)، یا نول حفاظتی
لوله ورودی آب
لوله ورودی گاز
لوله رفت شوفاژ – تهویه مطبوع
اسکلت فلزی ساختمان و سایر لوله کشی های فلزی، در صورت امکان سطح مقطع سیم هم پتانسیل ساز نصف سطح مقطع سیم حفاظتی و حداقل ۶ میلیمتر مربع است.

سطح مقطع بیشتر از ۲۰ میلیمتر مربع برای سیم مسی یا سطح مقطع سیمی غیر از مس دارای ظرفیت انتقال جریان معادل برای سیم هم پتانسیل ساز ضروری نیست. اقدامات حفاظتی برای تجهیزات مصرف کننده برق باید بدون اتصال به سیم هم پتانسیل ساز هم مؤثر باشد.

• خازن لیفاسا

• خازن پارس کاپا سی تو

• رگولاتور پارس کاپا سی تو

• رگولاتور پی کی سی